İyi Planlanmayan Ekoturizm Ülkeye Zarar Verir

Ekoloji ve ekonominin ilişki içinde olduğu ekoturizm modeline, çevre düzeni planları içerisinde yer vermek gerekiyor. Çünkü ekoturizm iyi planlanmadığında bölgeyi tahrip edebiliyor.

Türkiye zengin coğrafyası ve doğal potansiyeli ile dünyada turizm sektörünün gözde pazarlarından biridir. Dünyada tur operatörleri zaman zaman bazı karışıklıklar nedeniyle uzak dursa da Türkiye’yi tamamen terk edemezler. Çünkü hem yaz hem kış hem de yayla turizmine müsait yapısı ile ender bulunan bir coğrafyadayız.

Turizmde son yıllarda sıkça kullandığımız bir kavram olan ve 1990’lı yıllardan bu yana hızla büyüyen ekoturizm, Türkiye’nin gelişimi açısından önem taşımaya başladı. Peki ekoturizm ne demektir ve nasıl bir önem taşır?

Ekoturizm Nedir?

Ekoturizm, ekoloji ve ekonominin ilişki içinde olduğu bir turizm modelidir. Bu model doğal kaynakların sürdürülebilirliğini güvence altına almayı gerektirir. Ayrıca yöre halkının refahını ve yöre kültürünü gözeten bir turizm faaliyetidir.

Ekoturizme konu alanlar; yayla turizmi, kuş gözleme turizmi, foto safari, akarsu sporları, çiftlik turizmi, botanik turizmi, bisiklet turları, atlı doğa yürüyüşü, kamp – karavan turizmi, mağara turizmi ve dağ turizmi gibi doğal çevreyi ve biyoçeşitliliği koruyan alanlardır. Ülkemizin zengin coğrafyası ve doğal potansiyeli, doğa turizmi türleri açısından büyük bir avantaj taşımaktadır.

Ekoturizm Neden Önemlidir?

Ekoturizm genellikle küçük gruplar hâlinde, ailelerin işlettiği küçük tesislerde, geleneksel mimarinin ve yerel kaynakların kullanımını hedef almaktadır. Ekoturizm amacına uygun gerçekleştirildiği takdirde hassas ekosistemlerin korunması ve bu bölgelerin içerisinde ve çevresinde yaşayan nüfusun sosyoekonomik anlamda gelişmesi için kaynak yaratabilen bir araçtır.

Ekosistem çeşitliliği ve zenginliği sayesinde ülkemizin 7 bölgesinde ekoturizm yapılabilir. Özellikle kuzey Ege bölgesinde Çanakkale ve Balıkesir illerinde ön plana çıkan ekoturizm alanları hızlıca yayılmıştır.

Ekoturizmde Planlama Süreci Nasıl Olmalıdır?

Çevre Düzeni Planları plan hükümlerince öncelikle alt ölçekli imar planları hazırlanarak ilgili idareye başvurulur. İlgili idarece Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı / İl Müdürlüğü dahil ilgili kurum ve kuruluşlardan uygun görüş alınması zorunludur. Bu konuda;

• Büyükşehir belediye sınırlarında büyükşehir belediyesi / ilçe belediyesi,
• Kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri / turizm merkezlerinde ise Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilidir.

Hangi Alanlar Ekoturizme Müsaittir?

2022 yılında yapılan düzenlemeler ile Çevre Düzeni Planı plan hükümlerinde ekoturizm alanı olacak alanların plan koşulları belirlenmektedir.

• Ekoturizm alanı olarak belirlenecek alanın uygulama öncesi toplam alan büyüklüğü en az 15.000 metrekare olmalıdır.
• Bu alanlarda uygulamalar ada bazında yapılır, alanın en az yüzde 30’luk bölümü yapıya kapalı şekilde açık alan olarak planlanır.
• Ekoturizm alanlarında minimum parsel büyüklüğü, 10.000 metrekare olan E:0.10 ve en fazla 2 katlı yapıların olacağı bir alan şeklinde tanımlanmaktadır.

Ekoturizm alanlarında kırsal turizm geliştirilmesi hedefine yönelik Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik Hükümleri’ne uygun aile işletmeciliği şeklinde; pansiyonlar, çiftlik evleri, dağ evleri vb. konaklama kullanımları, yeme içme tesisleri ile yöresel ürünlerin satış üniteleri yer alabilmektedir.

Konaklama tesisi için yetkili idareden “İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatı” alınması sonrasında ruhsat tarihinden itibaren 1 yıl içerisinde Kültür ve Turizm Bakanlığından alınacak “Turizm İşletmesi Belgesi” ilgili idaresine ibraz edilecek ve yetkili idare tarafından takibi ve denetimi yapılacaktır.

Tarımda Ekoturizm Nasıl Olur?

Ekoturizm alanları plansız alanlarda, düşük yoğunluklu ve doğa içerisinde olan alanlarda planlanmaktadır. Tarımsal bütünlüğü bozmayan tarım arazilerinde 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu kapsamında tarım dışı kullanım izninin yanı sıra ilgili kurumlardan olumlu görüşler alınıp çevre düzeni planı kararından gelen minimum alan büyüklüğü ve yapılaşma koşulları sağlanarak “ekoturizm” amaçlı imar planları hazırlanabilmektedir.